[ Pobierz całość w formacie PDF ]
nazy-
wamy marksizmem) w artykule "Zur Judefrage" napisanym w 1843 r., lecz
wydrukowanym dopiero w 1844 r. W pierwszym i jedynym numerze czaso-
pisma Marksa "Deutsch-Franzosische Jahrbucher" (Roczniki niemiecko-
francuskie), wydanym w Pary\u, twierdził on, \e religia jest częcią
kultury,
a kulturę kształtuje ekonomia, czyli ustrój społe 3 no-gospodarczy.
Stosunek
do religii stał się głównym tematem marksizmu.
Przyjaciel Marksa w liście do Ruge'a stwierdził, \e Marksowi nie
chodziło
o sprawę emancypacji proletariatu ani o lepszy porządek społeczny.
Pisze
an: "Je\eli Marks; Bruno Bauer i Feuerbach połączyli się dla
zało\enia
przeglądu polityczno-teologicznego, to Bóg zrobiłby lepiej, gdyby
otoezył się
wszystkimi swoimi aniołami i zło\ył skargę, poniewa\ tym trzem uda
się na
pewno wypędzić go z nieba".31
Jako redaktor "Gazety Reńskiej" Marks był wrogiem soejalizmu. Pisał
w
jednym z artykułów redakcyjnych, \e "Gazeta Reńska" - "nie zawsze
przyzna-
je ideom komunistycznym w ich aktualnej postaci teoretyczną
słuszność, nie
uznaje i nie \yczy sobie ich urzeczywistnienia, nie widzi takich
mo\liwości".
Młodego Marksa z ideami socjalizmu zapoznał i znaeznie przyczynił
się
do ich przyjęcia przez niego, Moj\esz Hess, który pisał z Kolonu 2 IX
1841 r. do
Bertolda Auerbacha: "Dr Marks, to jest imię mojego bo\ka. Jest on
jeszcze
całkiem młodym człowiekiem, najwy\ej 24-letnim. On zada ostateczny
cios
30 14. M. Poradowski, Wyzwolenie czy ujar Lmienie? Marksistowska
rewolucja komunis-
tyczna, wyd. Veritas, Londyn 1987, s. 9 -10, 23.
31 Mark.sizm i szatanizm. dz. cyt., s.15 -16.
średniowiecznej religii i polityce. Aączy najwy\szą powagę
filozoficzną z
ciętym dowcipem". Inny przyjaeiel Marksa, Jerzy Jung, pisał w sposób
jeszcze
jaśniejszy w 1841 r.: "Marks na pewno wypędzi Boga z nieba i sam
wytoczy
mu proces".
Arnold Kunzli w ksią\ce "Karol Marks. Psychografia" (wyd. Europa
Werlag, Zurych,1966) opisuje tragiczne \ycie osobiste Marksa. Dwie
swoje
córki i zięcia doprowadził do samobójstwa. Troje dzieci w jego
rodzinie
zmarło z powodu niedo\ywienia. Córka Laura poślubiona przez
socjalistę
Laforgue opuśeiła troje dzieci, po czym oboje z mę\em popełnili
samobój-
stwo. Córka Eleonora równie\ zdecydowała się z mę\em odebrać sobie
\ycie.
Ona zmarła. Mą\ w ostatniej chwili wycofał się.
8 marca 1855 r., po śmierci swojego stryja, Marks pisał do Engelsa:
"Szezęśliwe wydarzenie. Wezoraj otrzvmaliśmy zawiadomienie o śmierei
90-letniego stryja mojej \ony. Powinna ona oziedziezyć około 100
funtów,
a nawet więcej, o ile stary pies nie zapisał swoich pieniędzy
kobiecie, która
zarządza jego domem." W grudniu 1863 r. donosił znów Engelsowi:
"Przed
dwoma godzinami przyszedł telegram, \e zmarła moja matka. Los musiał
odebrać jednego członka rodzinie. Ja byłem ju\ jedną nogą w grobie. W
ka\dym przypadku byłem bardziej potrzebny ni\ stara kobieta. Muszę
udać
się do Trewiru w sprawie spadku."
Fakty te świadezą o specyficznej areligijnej postawie Karola
Marksa.
Skrępowany swym \ydowskim pochodzeniem i upokorzony oportunistycz-
nym nawróceniem się ojca, identyfikował się z całą ludzkością, którą
post-
rzegał jako upokorzoną i "wyalienowaną" ze swej istoty. Będąć sam
śydem
nie zawahał się opublikować antysemickiej ksią\ki "Zur Judenfrage"
(Kwe-
stia \ydowska). Nie lubił równie\ Niemców. Kunzli pisze, \e Marks
"uwa\ał
\e jedynym sposobem do pobudzenia Niemców jest zadawanie im
ciosów".
Mówił o "głupim narodzie niemieckim" i "miernocie narodowej
odra\ają-
cych Niemców". Rosjan uwa\ał za podludzi. Pisał m.in.: "ludy
słowiańskie są
brakami etnicznymi". Jego przyjaeiel Weitling stwierdził:
"Najezęstszym
przedmiotem konwersacji Marksa jest ateizm, gilotyna, historie o
Heglu,
historie o sznurze lub o pięśei".
Marks wzywał najpierw do walki o obalenie w pierwszym rzędzie
alienacji
ekonomicznej, lecz wyraznie wynika z korespondeneji, \e Marks dał
pier-
wszeństwo ekonomiii - dlatego, \e masy społeczne nie były jeszcze
dość
oświecone, by walezyć z podstawową alienacją - religijną. W religu
widział
on nadbudowę ideologiczną warunków ekonomicznych. Wraz z obaleniem
kapitalistycznego systemu ekonomicznego rewolucja powinna zadać
śmier-
telny cios chrześcijaństwu. Marks był ateistą bardziej z powodów
psycholo-
gicznych i efektywnych nizli z przekonania racjonalistycznego.
"Prawdziwe
szczęście świata - pisze Marks - wymaga, by religia została
stłumiona, bo
szczęcie, które daje ludowi, jest tylko iluzoryczne".3z
100 101
Marks nie próbował nawet pisać o etyce i normach moralnych. Nie
posiadał się z wściekłości i oburzenia, gdy jakiś socjalista przyznał
się do
uwzględniania demoralizujących "sentymentalizmów", jak miłosierdzie i
hu-
manitaryzm. Dla tych, którzy chcieliby kierować się w \yciu
politycznym
"prawdą, moralnością i sprawiedliwością \ywi bezgraniczną pogardę. Są
to,
jego zdaniem, koncepeje, którymi nale\y się posługiwać przeeiw
wszelkim
oponentom, lecz nigdy nie nale\y się nimi obarczać samemu.33
Marks zmarł w zwątpieniu. W dniu 20 V 1882 r. pisał do Engelsa:
"Jak
niepotrzebne i puste jest \ycie, a jednocześnie jak bardzo po\ądane".
Podobną osobistą nienawiścią do religii odznaczali się inni twórcy
komu-
nizmu. Engels wzywał wraz z Marksem w "Manifeście komunistycznym" do
"usunięcia wszystkich religii i morałów".
Lenin pisał w 1905 r., \e "religia jest gatunkiem złej wódki
duchowej, w
której niewolnicy kapitału topią swoje ludzkie byty i \ądania zmiany,
dla
egzysteneji, która jest tak mało godna człowieka". Jeszcze
wyrazniejszą rolę
w nienawiści do religii odeg34ły osobiste elementy afektywne u
Stalina-
byłego seminarzysty z Tyflisu.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]