[ Pobierz całość w formacie PDF ]
agunt. Tantum metuunt, quantum nocent, nec ullo tempore vacant. Trepidant enim, cum fece-
runt, haerent: conscientia aliud agere non patitur ac subinde respondere ad se cogit. Dat poe-
nas quisquis exspectat. Quisquis autem meruit, exspectat.
152
XVII XVIII 107 " 12
...Paratos nos inveniat atque impigros fatum. Hic est magnus animus, qui se ei tradidit; at
contra ille pusillus et degener, qui obluctatur et de ordine mundi male existimat et emendare
mavult deos quam se.
XVII XVIII 108 " 36
Nullos autem peius mereri de omnibus mortalibus iudico quam qui philosophiam velut
aliquod artificium venale didicerunt, qui aliter vivunt quam vivendum esse praecipiunt.
Exempla enim se ipsos inutilis disciplinae circumferunt nulli non vitio, quod insequuntur,
obnoxii.
XIX 110 " 7
Omnia nobis fecimus tenebras. Nihil videmus, nec quid noceat nec quid expediat. Tota vita
incursitamus nec ob hoc resistimus aut circumspectius pedem ponimus.
XIX 110 " 18
Disce parvo esse contentus et illam vocem magnus atque animosus exclama: habemus aqu-
am, habemus polentam, Iovi ipsi controversiam de felicitate faciamus. Faciamus, oro te, etiam
si ista defuerint. Turpe est beatam vitam in auro et argento reponere, aeque turpe in aqua et
polenta.
XIX 113 " 27
Quid est fortitudo? Munimentum humanae imbecillitatis inexpugnabile, quod qui circu-
mdedit sibi, securus in hac vitae obsidione perdurat. Uritur enim suis viribus, suis telis.
XIX 114 " 23
Rex noster est animus. Hoc incolumi cetera manent in officio, parent, obtemperant: cum
ille paulum vaccillavit, simul dubitant.
XIX 114 " 27
Quidquid facies, respice ad mortem.
XIX 115 " 9
Nec tantum parietibus aut lacunaribus ornamentum tenue praetenditur: omnium istorum,
quos incedere altos vides, bratteata felicitas est. Inspice, et scies, sub ista tenui membrana
dignitatis quantum mali iaceat.
XIX 116 " 3
Imbecillus est primo omnis affectus. Deinde ipse se concitat et vires, dum procedit, parat:
excluditur facilius quam expellitur.
153
XIX 116 " 8
Vitia nostra quia amamus, defendimus et malumus excusare illa quam excutere. Satis natu-
ra homini dedit roboris, si illo utamur, si vires nostras colligamus ac totas pro nobis, certe non
contra nos concitemus. Nolle in causa est, non posse praetenditur.
XIX 117 " 24
...Non vult mori, qui optat.
XIX 118 " 14
Quaedam incremento non tantum in maius exeunt, sed in aliud.
XX 120 " 18
Erramus autem qui ultimum timemus diem, cum tantumdem in mortem singuli conferant.
XX 122 " 19
...Tenenda nobis via est, quam natura praescripsit, nec ab illa declinandum: illam sequenti-
bus omnia facilia, expedita sunt, contra illam nitentibus non alia vita est quam contra aquam
remigantibus.
XX 123 " 6
Inter causas malorum nostrorum est, quod vivimus ad exempla nec ratione componimur,
sed consuetudine abducimur. Quod, si pauci facerent, nollemus imitari, cum plures facere
coeperunt quasi honestius sit, quia frequentius, sequimur. Et recti apud nos locum tenet error,
ubi publicus factus est.
154
Listy moralne do Lucyliusza
I 1 " 1" 2
...Zechciej tylko zwrócić uwagę: oto największa część życia upływa nam na niewłaściwym
działaniu, znaczna na bezczynności, a całe życie na czynieniu czego innego, niżby należało.
Kogóż mi wskażesz, dla kogo czas przedstawiałby jakąś wartość, kto by cenił każdy dzień,
kto by sobie zdawał sprawę, że codziennie umiera? Błąd nasz polega na tym, że śmierć dopie-
ro przewidujemy: tymczasem ona w dużym stopniu już się dokonała. Każdą chwilę życia,
która jest za nami, zagarnia śmierć.
I 1 " 3
Wszystko, Lucyliuszu, nie nasze jest, tylko czas należy do nas. Natura dała nam w posia-
danie tę jedyną przemijającą i ulotną rzecz, której może nas pozbawić każdy, kto zechce. Ale
taka jest głupota śmiertelnych, że pozwalają, aby im wystawiano rachunek, jeśli otrzymali
jakieś rzeczy zupełnie błahe i bez znaczenia i z pewnością łatwo dające się zwrócić. Nato-
miast nikt, komu poświęciliśmy czas, nie uważa, że zaciągnął dług, chociaż tego jedynie nie
może oddać nawet człowiek poczuwający się do wdzięczności.
I 2 " 6
Nie ten jest biedny, kto posiada mało, lecz ten, kto pragnie więcej.
I 3 " 2 3
Jeżeli za przyjaciela uważasz kogoś, komu nie dowierzasz na tyle, co samemu sobie, my-
lisz się bardzo i nie dość rozumiesz znaczenie prawdziwej przyjazni. Oczywiście, nad
wszystkim zastanawiaj się razem z przyjacielem, ale najpierw nad nim samym. Po zawarciu
przyjazni należy ufać, przed zawarciem trzeba się dobrze namyślić.
*
Długo się zastanawiaj, czy masz obdarzyć kogoś przyjaznią. Jeśli już postanowisz to uczy-
nić, przyjmij go całym sercem: rozmawiaj z nim równie otwarcie, jak z samym sobą. Ty w
każdym razie żyj tak, żebyś nie miał do zwierzenia niczego, z czego byś nie mógł się zwie-
rzyć nawet swojemu wrogowi. Ale ponieważ zdarzają się sprawy, które zazwyczaj uznaje się
za tajemnicę, dziel się z przyjacielem przynajmniej wszystkimi swoimi troskami i wszystkimi
[ Pobierz całość w formacie PDF ]