[ Pobierz całość w formacie PDF ]
W odpowiedzi Witold stwierdził, \e nie mo\e odło\yć koro-
nacji, a w sprawie zjazdu z królem wyraził wątpliwość co do
jego celowości.
M. Jućas, Neiuykusi..., s. 38.
512P. Zlezas, Vytaułokonfliktas..., s. 221; B. Dundulis, op. cit., s. 105.
513 V. Gid\iunas, op. cit, s. 269.
514 A. Prochaska, Ostatnie lata..., s. 322; A. Lewicki, Powstanie..., s. 45.
148
Przypuszcza się, \e posłowie polscy przyjechali z nową
propozycję rozwiązania sprawy koronacji515. Była to pro-
pozycja kompromisowa, która miała zaspokoić interesy obu
Litwinów: Witolda jako króla Litwy oraz W. Jagiełły i jego
synów jako dziedziców Litwy i Polski. Propozycja ta przewi-
dywała koronację Witolda przez papie\a pod warunkiem
przejścia korony litewskiej na tego z synów W. Jagiełły, któ-
ry zostanie królem Polski516. W ten sposób unia połsko-lite-
wska zostałaby zachowana, prawa dziedziczne Jagiellonów
w Litwie utrwalone, a ambicje Witolda i Litwinów w pełni
zaspokojone. Ponadto ukróconoby wpływy Zygmunta Lu-
ksemburskiego w Litwie, co było niebagatelną sprawą. By-
łyby i inne skutki realizacji tej propozycji. Powstanie Kró-
lestwa Litewskiego zmieniłoby stosunki Polski i Litwy
w sposób zasadniczy: w miejsce dawnej podległości Litwy
wobec Polski miała nastąpić pełna równość obu państw.
Oznaczałoby to, \e o inkorporacji Litwy do Polski nie mo\e
być w ogóle mowy. Warto dodać, \e w tej sytuaq'i proble-
matyczna byłaby elekcja na króla Polski. Polacy nie mieliby
bowiem większego wyboru, poniewa\ dla zachowania unii
z Litwą musieliby wybrać na króla tego z Jagiellonów, który
był wielkim księciem litewskim.
W sumie propozycja ta była korzystna głównie dla W. Ja-
giełły, jego dynastii, Witolda i Litwinów. Natomiast trudno
znalezć tu jakieś większe korzyści dla Polski poza utrzyma-
niem unii polsko-litewskiej: ale na jak długo i za jaką cenę?
Przypuszcza się, \e powy\sza propozycja była na tyle atra-
kcyjna, i\ Witold uznał ją za mo\liwą do dyskusji517. W tym
celu podjął on inicjatywę polską i wysłał do Polski swojego
posła w osobie M. Małdrzyka, sekretarza wielkoksią\ęcego.
515 A. Lewicki, Powstanie..., s. 45.
516
1 Tam\e, s. 45 (błędna uwaga o koronie polskiej zamiast litewskiej);
O. Halecki, Dzieje..., T. 1, s. 245-246; S. Smolka, Władysław..., s. 507-508; L. Ko-
lankowski, O litewska..., s. 396-397; P. Zlezas, Vytauto konfliktas,.., s. 229-230;
L. Kolankowski, Dzieje..., s. 159; F. Papee w recenzji pracy L. Kolankowskie-
go ( Kwartalnik Historyczny", R. 40: 1930, s. 365); V. Gid\iunas, op. cit.,
s. 270, 272; B. Dundulis, op. cit., s. 112; E. Maleczyńska, Rola..., s. 77; J. Sper-
ka, op. cit., s. 119; J. Nikodem, op. cit., Cz. 2, s. 170.
517 A. Lewicki, Powstanie..., s. 45.
149
Na marginesie nale\y zwrócić uwagę na fakt, \e hipoteza o
koronie papieskiej nie znajduje potwierdzenia w zródłach, co
osłabia jej wiarygodność. Podniósł to ju\ J. Nikodem, który wska-
zał, po pierwsze, \e kuria papieska w bullach z 13 pazdziernika
1430 r. nic nie wspominała o tym518. Zaś po drugie, przeczy temu
list Witolda do Zygmunta Luksemburskiego z 15 pazdziernika
tego roku z informacją, by ten ostatni przysłał mu koronę króle-
wską, choć na razie ma jeszcze trochę poczekać. Do tej opinii J.
Nikodema mo\na dodać, \e kolejna bulla papieska z 5 grudnia
1430 r. tak\e milczała o koronacji Witolda519. Była tam tylko mo-
wa o pojednaniu się obu kuzynów i wielkiej radości papie\a z te-
go powodu.
30. Misja Aleksandry Siemowitowej
w Wilnie (8 września ?)
Jest to sprawa prawie zupełnie nieznana. Zaledwie
w kilku miejscach wspomina się o wysłaniu księ\nej Aleksan-
dry do Witolda przez króla polskiego520. Miała ona wyjechać
do Litwy we wrześniu i poprzedzić przyjazd samego króla.
Sprawa ta jest na tyle interesująca, \e warto jej poświęcić
trochę uwagi. Powszechnie wiadomo o bliskich więzach
przyjazni Aleksandry i W. Jagiełły, dzieci Olgierda. Aleksan-
dra wyszła za mą\ za księcia mazowieckiego Siemowita TV
w 1387 r. Ju\ to mał\eństwo zawarto z inicjatywy króla pol-
skiego w celu zneutralizowania jego dotychczasowego rywa-
la w walce o tron polski521. W pózniejszym czasie księ\na
Aleksandra wywierała dość du\y wpływ na politykę mię-
dzynarodową za pośrednictwem swego koronowanego bra-
ta. Mówi się, \e miała ona talent dyplomatyczny522. Zatem
518J. Nikodem, op. cit, Cz. 2, s. 170-171.
519 J. Długosz, op. dt., Ks. 11, s. 307; Bullarium Poloniae..., VoL 4, nr 2523, s. 467.
520 J. Sutowicz, op. cit., s. 57; A. Prochaska, Ostatnie lata..., s. 318, 328;
L. Kolankowski, Dzieje..., s. 159; V. Gid\iunas, op. cit., s. 272.
521 G. Błaszczyk, Mał\eństwa dynastyczne polsko-litewskie od XIII do XV iv.,
w: Profesor H. Aowmiański. śycie i dzieło, Poznań 1995, s. 107.
M. Radoch, Księ\na Aleksandra Siemowitowa - siostra Władysława
Jagiełły (zarys działalności politycznej do 1411 r.), w: Studia historyczne z XIII-XV
wieku. Pod redakcją J. Zliwinskiego, Olsztyn 1995, s. 137-142.
150
jest zupełnie mo\liwe, \e w tym trudnym okresie lat 1429-
-1430 W. Jagiełło ponownie zwrócił się do siostry Aleksan-
dry z prośbą o interwencję u Witolda. Misję tę mo\na było
połączyć z wyjazdem ksią\ąt mazowieckich na koronację
w dniu 8 września. W uroczystościach tych mieli uczestni-
czyć ksią\ęta mazowieccy: zapewne Siemowit V, Władysław I
i Kazimierz II oraz ich matka księ\na Aleksandra523. Ksią\ęta
ci byli w tym czasie w bliskich stosunkach z Witoldem, co
predystynowało ich do roli pośrednika między obu kuzyna-
mi. Wspomniany tu Siemowit V był blisko związany z królem
rzymskim, od którego pobierał roczną pensję524. Wiadomo te\
[ Pobierz całość w formacie PDF ]