[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zmian antropogenicznych podłoża budowlanego.
Tabela 8. Dobór metod geofizycznych w badaniach zagrożeń pogórniczych
Głębokość
Proces geodynamiczny Metody
eksploata- Rodzaj pomiarów
(rodzaj wyrobisk górniczych) badawcze
cji (pustek)
grawimetryczna pomiary powierzchniowe
pomiary powierzchniowe,
elektrooporowa prześwietlania
międzyotworowe
zawał, erozja, sufozja
(wyrobiska poziome, georadarowa pomiary powierzchniowe
do 30 m
pochyłe i pionowe)
elektromagne-
pomiary powierzchniowe
tyczna
prześwietlania
sejsmiczna
międzyotworowe
pożary pokładów węgla geotermiczna pomiary powierzchniowe
pomiary powierzchniowe,
prześwietlania
elektrooporowa
międzyotworowe,
tomografia
zawał, erozja, sufozja
prześwietlania
(wyrobiska poziome,
georadarowa międzyotworowe,
pochyłe i pionowe)
30 ÷ 80 m
tomografia
prześwietlania
sejsmiczna międzyotworowe,
tomografia
pomiary powierzchniowe,
pożary pokładów węgla geotermiczna
pomiary w otworach
prześwietlania
elektrooporowa
międzyotworowe
prześwietlania
zawał, erozja, sufozja
międzyotworowe,
powyżej
sejsmiczna
(wyrobiska poziome,
pomiary metodÄ…
80 m
pochyłe i pionowe)
refleksyjnÄ…
prześwietlania
georadarowa
międzyotworowe
Badania geologiczno-inżynierskie na terenach górniczych likwidowanych kopalń... 61
6.3.3. Sposób przedstawiania wyników badań
Warunki geologiczno-inżynierskie terenu likwidowanej kopalni należy udoku-
mentować w formie opisowej i graficznej.
Część opisowa winna zawierać:
1. Opis terenu górniczego likwidowanej kopalni wraz z charakterystyką wy-
stępujących w jego obrębie lub sąsiedztwie obszarów chronionych.
2. Informację o przebiegu eksploatacji złoża z uwzględnieniem jej tła histo-
rycznego oraz przejawów lokalnej eksploatacji podziemnej i naziemnej in-
nych surowców w sąsiadujących kopalniach.
3. Opis zasięgu eksploatacji likwidowanej kopalni oraz kopalń sąsiadują-
cych.
4. Krótką charakterystykę budowy geologicznej oraz warunków hydrogeolo-
gicznych.
5. CharakterystykÄ™ morfologii terenu likwidowanej kopalni oraz wszelkich
przejawów deformacji powierzchni wywołanych eksploatacją węgla ka-
miennego.
6. Charakterystykę wszelkich przejawów deformacji i przekształcenia mor-
fologii terenu związanej z eksploatacją innych miejscowych surowców.
7. Opis występowania płytkiej eksploatacji oraz ewentualnych zjawisk kraso-
wych i pożarowych.
8. Opis systemu odwadniania i odprowadzania wód kopalnianych oraz dre-
nażu powierzchniowego.
9. Charakterystykę stanu górotworu i strefy powierzchniowej na podstawie
badań geofizycznych i wierceń badawczych oraz innych prac geologiczno-
-inżynierskich (wykopy budowlane, szurfy i in.).
10. Charakterystykę warunków hydrogeologicznych w chwili zakończenia
eksploatacji oraz likwidacji kopalni wraz z oceną jakości wód podziem-
nych wszystkich horyzontów wodonośnych.
11. Charakterystykę właściwości fizyczno-mechanicznych górotworu w odnie-
sieniu do poszczególnych serii kompleksu karbońskiego w warunkach na-
wodnienia, rozluznienia i zmian stanu naprężenia (przekształcenia) w pro-
cesie zatapiania wyrobisk.
12. Charakterystykę przekształceń nośności czwartorzędowego podłoża bu-
dowlanego w warunkach likwidacji kopalni.
13. Charakterystykę stanu zagospodarowania odpadów (hałd, osadników)
wraz z oceną ich właściwości oraz kategoryzacją (klasą) toksyczności.
14. Charakterystykę pola termicznego górotworu oraz hałd.
15. Charakterystykę zagrożenia gazowego, radiacyjnego i termicznego.
16. Charakterystykę górniczych szkód budowlanych.
17. Określenie kierunków rekultywacji i zagospodarowania przestrzeni na-
ziemnej i podziemnej likwidowanej kopalni.
62 Zasady dokumentowania warunków geologiczno-inżynierskich dla celów likwidacji kopalń
18. Charakterystykę stanu zagospodarowania terenu górniczego w okresie od
rozpoczęcia procesu likwidacji kopalni do jego zakończenia wraz z opisem
działań podjętych przez kopalnię w ramach likwidacji infrastruktury oraz
prac rekultywacyjnych.
19. Analizę rejonizacji geologiczno-inżynierskiej wraz z prognozą przekształ-
ceń długotrwałych wywołanych likwidacją kopalni.
20. Wytyczne co do zakresu i metodyki monitoringu zjawisk długotrwałych
wywołanych likwidacją kopalni.
Część graficzna winna zawierać:
1. Mapę przeglądową z lokalizacją terenu badań.
2. Mapę dokumentacyjną na podkładzie topograficznym w skali 1 : 5000 lub
1 : 10 000 z zaznaczeniem:
a) granic obszaru i terenu górniczego,
b) granic obszarów i terenów górniczych kopalń sąsiednich,
c) granic fi
larów ochronnych,
d) granic zakładu górniczego oraz istniejących i likwidowanych obiektów
budowlanych zakładu górniczego,
e) lokalizacji istniejących czynnych i zrekultywowanych składowisk od-
padów ze strefami ich wpływu (np. migracji zanieczyszczeń),
f ) lokalizacji istniejących i planowanych otworów badawczych, szybów,
szybików i innych obiektów o wgłębnym charakterze penetracyj-
nym,
g) lokalizacji obszarów podziemnych przeznaczonych do pozostawienia
jako przestrzenie użytkowe,
h) granic otwartych zbiorników wodnych i powierzchniowych oraz cie-
ków o zaburzonym przepływie,
i) granic obszarów zrekultywowanych.
3. Mapę izolinii obniżeń terenu z zaznaczeniem rejonów deformacji ciągłych
i nieciągłych wraz z prognozą (dynamiką) ich rozwoju.
4. Mapę lokalizacji stref płytkich wyrobisk eksploatacyjnych oraz ewentual-
nych zjawisk krasowych.
5. Mapę hydroizohips poziomów wodonośnych według stanu na rozpoczęcie
likwidacji kopalni wraz z prognozÄ… ich rozwoju.
6. Mapę lokalizacji rejonów zagrożenia gazowego, radiacyjnego i termicz-
nego.
7. Mapę rejonizacji geologiczno-inżynierskiej z zaznaczeniem kategorii tere-
nu górniczego i kategorii ze względu na ograniczenia w wykorzystaniu dla
celów budowlanych (zgodnie z tab. 5).
8. Przekroje geologiczno-inżynierskie.
9. Wykresy, zestawienia i tabele zawierajÄ…ce wyniki przeprowadzonych ba-
dań.
Badania geologiczno-inżynierskie na terenach górniczych likwidowanych kopalń... 63
6.4. Szczegółowe zasady dokumentowania warunków geologicz-
no-inżynierskich na terenach likwidowanych kopalń odkryw-
kowych
Zasady przedstawione w niniejszym rozdziale opracowane zostały z uwzględ-
nieniem warunków likwidowania kopalń odkrywkowych węgla brunatnego
i siarki, gdzie przestrzenny zasięg przekształceń środowiska geologicznego jest
największy. Zastosowanie powyższych zasad dla likwidacji kopalń innych ko-
palin (np. surowców ceramicznych, kruszyw lub surowców skalnych) powinno
uwzględniać mniejszy z reguły zasięg ingerencji środowiskowej i ograniczenie
specyfiki oddziaływań wynikające z charakteru eksploatacji.
6.4.1. Zakres badań
Badania geologiczno-inżynierskie w warunkach likwidacji kopalń odkrywko-
wych powinny obejmować:
wyrobisko odkrywkowe i teren do niego przyległy,
zwałowisko zewnętrzne wraz z terenem otaczającym,
zwałowisko wewnętrzne.
Zakres prac dokumentacyjnych musi być dostosowany do dotychczasowych
wyników badań oraz ocen geologiczno-inżynierskich i uwzględniać specyficz-
ny dla różnych stref oddziaływania kopalni charakter zmienności podłoża.
Ocena tej zmienności jest podstawowym wymogiem dokumentowania geolo-
giczno-inżynierskiego na terenach likwidowanych kopalń odkrywkowych.
W zależności od potrzeb w zakresie badań należy uwzględniać także wy-
znaczanie parametrów niezbędnych do zaprojektowania metod polepszenia
właściwości podłoża lub stosowania specjalnych metod fundamentowania.
Dla dostosowania zakresu i metodyki dokumentowania warunków geolo-
giczno-inżynierskich do zróżnicowanej specyfiki przekształceń spowodowa-
nych górnictwem odkrywkowym należy wydzielić:
a) tereny, gdzie prowadzono eksploatację, których charakterystycznymi cecha-
mi jest występowanie:
znacząco zmienionej powierzchni terenu (w obrębie wyrobisk poeks-
[ Pobierz całość w formacie PDF ]