[ Pobierz całość w formacie PDF ]
jowych, zgodnie z którymi pewne objawy są PTSD badań wskazują, iż około 50% dzie-
częstsze w określonych grupach wiekowych ci wykorzystanych seksualnie przejawia je-
niż w innych. Objawami, które występowały dynie częściowe, a nie pełne kryteria PTDS.
najczęściej wśród dzieci przedszkolnych (od Bardzo częste możliwe jest zatem stwierdze-
0 do ok. 6. roku życia) były: niepokój, kosz- nie niepełnoobjawowego Zespołu Stresu
mary nocne, PTSD, internalizacja, eksterna- Pourazowego (McLeer i in. 1992, za: Badu-
lizacja i nieodpowiednie zachowania seksu- ra Madej, Dobrzyńska Mesterhazy 2004).
alne. U dzieci szkolnych (od ok. 7. do 12. roku Ponadto specyfika zaburzeń pourazowych
życia) najczęściej stwierdzano w badaniach: u dzieci różni się od tej, którą zaobserwować
lęk, nerwicę i ogólną chorobę psychiczną, można u osób dorosłych. Zdaniem Krystal
agresję, koszmary, problemy szkolne, hiper- (1978, za: Badura Madej, Dobrzyńska Me-
aktywność i zachowanie regresywne. U na- sterhazy 2004) różnice te wynikają z faktu,
stolatków (od ok. 13. do 18. roku życia) naj- iż emocje dzieci są słabo zróżnicowane, sil-
częstsze były z kolei: depresja, wycofanie, nie powiązane z somatycznymi doznania-
tendencje samobójcze, samouszkodzenia, mi i niewyrażane werbalnie. W dzieciństwie
skargi somatyczne, akty przestępcze, uciecz- i niemowlęctwie wyróżniono dwa dominu-
ki z domu i nadużywanie substancji. jące typy reakcji na stres: pobudzenie oraz
Analiza badań dotyczących możliwych dysocjacja, przy czym dzieci młodsze mają
konsekwencji wykorzystania seksualnego skłonność do reagowania zaburzeniami dy-
dzieci przeprowadzona przez Kendall Ta- socjacyjnymi, np. unikaniem, zamieraniem,
ckett i in. (1993) wskazuje, iż częstość poja- uciekaniem w marzenia w ciągu dnia, fugą,
wiania się określonych objawów zależy od depersonalizacją, a nawet katatonią. U dzie-
etapu rozwojowego, w którym w czasie ba- ci starszych częstsze jest natomiast reagowa-
dania znajduje się dziecko. Nie istnieją takie nie pobudzeniem (zob. Dąbkowska 2002).
objawy, które po wykorzystaniu na pewno Specyfika reakcji dzieci na uraz zależeć bę-
wystąpić nie mogą. A więc szeroki wachlarz dzie zatem od etapu rozwojowego na jakim
Dziecko krzywdzone " nr 2 (39) 2012 63
MARIA BEISERT, AGNIESZKA IZDEBSKA " WYKORZYSTANIE SEKSUALNE DZIECI
się one znajdują. Warto dodać, iż niektórzy Innym często powtarzającym się obja-
badacze zjawiska postulują, iż istnieje moż- wem u dzieci ofiar przemocy seksualnej jest
liwość diagnozy PTSD już u bardzo małych zwiększony poziom zachowań agresywnych
dzieci. Przykładowo, u niemowląt do 6. mie- (Finkelhor, Browne 1986; Finkelhor 1990).
siąca życia pojawiać się mogą: pobudzenie, Tendencja ta nierzadko utrzymuje się rów-
nadmierna odpowiedz na bodzce, drażli- nież w dorosłości. Jak pokazują badania (zob.
wość, zaburzenia fizjologiczne, wycofanie Glaser, Frosh 1995) ofiary przemocy seksual-
(Dąbkowska 2002). nej są bardziej skłonne w pózniejszym życiu
Dzieci, które doświadczyły wykorzysta- do seksualnego wykorzystywania innych.
nia seksualnego nierzadko prezentują zabu- Problematykę konsekwencji wykorzy-
rzone zachowania seksualne. Zachowania te stania seksualnego doświadczonego przez
charakteryzują się przede wszystkim za- dziecko oraz zmiennych modyfikujących
równo pod względem formy, jak i częstości ich charakter podejmują szczegółowo Ma-
nieadekwatnością do wieku i poziomu ria Beisert (2008a) w książce Kazirodztwo. Ro-
rozwoju dziecka. Do zachowań takich nale- dzice w roli sprawców oraz Agnieszka Izdeb-
żeć może m.in. nasilona masturbacja, a także ska (2009) w artykule Konsekwencje przemocy
erotyzacja relacji z otoczeniem (zob. Badura seksualnej wobec dzieci w kwartalniku Dziecko
Madej, Dobrzyńska Mesterhazy 2004). Krzywdzone.
The article attempts to define the notion of sexual abuse, as it is this definition that shapes our perception
of how common the problem is, what trends rule its evolution and how best to react to it (sanctions, treat-
ment, prevention). The paper additionally explores the scope of child sexual abuse, analyzes typical profiles
of perpetrators and victims, as well as characterizes the nature of an abusive act. Furthermore, risk factors
are presented those associated with the child, the family and the environment and potential consequen-
ces of abuse in a short- and long-term perspective.
Literatura
Badura Madej W., Dobrzyńska Mesterhazy A. (2004), Wpływ traumy na funkcjonowanie dziecka
[ Pobierz całość w formacie PDF ]